Wódka z krainy Nokii

Wódka z krainy Nokii
W 1970 na rynek fiński trafia nowy alkohol produkowany przez Altia Corporation of Finland. To państwowa wytwórnia alkoholu istniejąca od 1888 w Rajamäki. Rocznie produkuje 54 mln l alkoholu, w tym znaną Finom wódkę o nazwie Koskenkorva. To nazwa destylarni w miejscowości Koskenkorva. Tym razem Finowie chcą nowym produktem zawojować świat, a przede wszystkim Amerykę. Nowa wódka o zawartości 40-60 proc. alkoholu produkowana jest ze spirytusu jęczmiennego, wytwarzanego z wyselekcjonowanych 6-rzędowych źdźbeł jęczmienia dojrzewających w promieniach nie zachodzącego przez kilka tygodni Słońca Północy (Midnight Sun).

Charakteryzuje się ona wysoką zawartością skrobi i niską zawartością olejków, co zapewnia wódce wyjątkowy, łagodny smak. Nieprzyjazny, chłodny klimat, w którym rośnie sześciorzędowy jęczmień, może pozornie wydawać się przeszkodą, jednak w Finlandii natura kieruje się innymi zasadami. W czasie lata słońce nie zachodzi – dni trwają miesiącami. To niezwykłe zjawisko zostało nazwane Midnight Sun (Słońce Północy). Właśnie podczas tych długich dni, w promieniach delikatnego słońca, szybko i intensywnie dojrzewa sześciorzędowy jęczmień.
Drugi surowiec to woda. Tu Finowie wykorzystują naturalnie czystą wodę polodowcową, pozyskiwaną w Koskenkorva, częściniewielkiej mieściny Ilmajoki w zachodniej Finlandii. Woda taprzepływa przez morenę polodowcową, ulegając wielokrotnej filtracji, w wyniku czego jest tak czysta, że dalsze chemiczne oczyszczanie nie jest konieczne. Produktpoddawany jest ponad 200 procesom destylacyjnym.

Całkowita wartość polskiego rynku wódki oceniana jest na około 28 milionów 9-litrowych skrzynek (250 mln litrów).

Rodzi się Finlandia
Tylko jak nazwać nowy produkt, bo język fiński do łatwych nie należy. Ponieważ ma to być sztandarowy napój Finlandii, ogłoszony zostaje konkurs na jego nazwę. Jury spośród zgłoszonych nazw: Finlandia, Vodkiss, Silver Ice, Valhalla, Ice Breaker, Kippis i Alko wybiera właśnie tę pierwszą. Podkreśla ona nie tylko pochodzenie produktu, ale jest również łatwa do zapamiętania. Finowie decydują się na to zakładając z góry, że to Amerykanie będą jednymi z ważniejszych konsumentów. Finom, bo niekoniecznie jankesom kojarzy się ona z Wikingami oraz poematem Jeana Sibeliusa o tej samej nazwie. I tak butelki z jasnego szkła opatrzone zostają napisem ojczystego kraju. Finlandia wchodzi więc na rynek i szybko butelka, a głównie jej zawartość budzą uznanie. W Rosji sprzedawana jest pod oryginalnym hasłem „Finlandia podbije Rosję i wygra wojnę”. Do USA trafia w 1971.

Pierce Brosnan (James Bond) w „Śmierć nadejdzie jutro” (Die another day) zamawia drinka martini „wstrząśnięte nie mieszane” na bazie Finlandii. To marketingowe wsparcie filmu ze strony Brown-Forman.

Opakowanie – rzecz ważna
Podobnie jak inni producenci, Finowie ogromną wagę przykładają do butelki. Wiedzą, że na gigantycznym rynku alkoholowym ich wódka musi się wyróżniać opakowaniem. W 1969 fiński artysta Tapio Wirkkali przedstawia projekt butelki, która przywodzi na myśl schłodzonego drinka z Laponii. Faktura szkła, sprawiająca wrażenie szronu, obrazuje najbardziej oczywiste cechy wódki – czystość, przejrzystość, lodowaty chłód i orzeźwienie. Oryginalna etykieta przedstawia dwa białe, stykające się rogami renifery na tle północnego słońca, wielkiej czerwonej półkuli na horyzoncie nieboskłonu.

Fiński reżyser Renny Harlin w swoich filmach używa symboli swego kraju. W „Deep Blue See” widać butelkę Finlandii stojącą na kontuarze.

Dlaczego renifer?
To nawiązanie do znanej w Finlandii legendy. Według niej piękna dziewczyna została zaczarowana i zmieniona w Białego Renifera. Wielu myśliwych próbowało zabić ją dla skóry, ale wszyscy ginęli od jej poroża. Wreszcie spełniła się największa obawa zaklętej dziewczyny – do myśliwych przyłączył się jej były kochanek. Stoczyli ze sobą walkę na śmierć i życie, w ostatniej chwili Biały Renifer przybrał znowu ludzką formę i dziewczyna umarła w ramionach ukochanego. Biały renifer to symbol tragicznej miłości, ale też talizman na szczęście. Białe renifery są niezwykle rzadkie, nawet w Laponii. Legenda głosi,że jeśli zobaczy się białego renifera wpromieniach Midnight Sun, spełni się każde marzenie.
Czasopismo „Packaging Design Magazine” umieszcza butelkę Finlandii wśród 100 najlepszych pomysłów, podkreślając, iż niesie ona czytelną informację o lodowato-zimnej, niejako egzotycznej wódce z północnej krainy. W 1972 roku wódka Finlandia zdobywa certyfikat European Packaging Federation’s Eurostar.
Niewielka zmiana następuje w 1983. Czerwoną zakrętkę zastępuje niebieska, czarną etykietę zmieniono na granatową, a na kołnierzu zakrętki dodano napis: „Finlandia Vodka”. Szkło butelki zyskuje lekko błękitny odcień, podkreślający „arktyczność” produktu.
Tymczasem sprzedaż Finlandii zaczyna powoli rosnąć. Główny cel to rynek USA i pokonanie Smirnoffa. W 1985 roku eksportowana jest do ponad 60 krajów. Badania nad opakowaniem Finlandii prowadzi firma Landor Associates. W ich wyniku w 1990 roku, początkowo tylko na rynku amerykańskim, przedstawiona zostaje nowa butelka, której dwa egzemplarze wystawione są w 1990 w londyńskim muzeum Wiktorii i Alberta jako przykłady fińskiego szkła użytkowego.
Największej zmianie zostały poddane renifery – przybył jeden, a wszystkie biegną w lewą stronę. Powiększono też północne słońce. Nowe logo ma na celu podkreślenie jakości i klasy alkoholu.

Mimo stałego wzrostu popularności wódki, w 1997 zapada decyzja, by raz jeszcze zmienić estetykę butelki. Projekt w 1998 opracowuje firma Hanson Associates z Filadelfii. Nowoczesna, smukła butelka trafia na rynek amerykański w 1998. Porzucona zostaje papierowa etykieta na rzecz lakierowanej na szkle. Dodano również stylową srebrną zakrętkę. Nowa forma odnosi wielki sukces, a sprzedaż na rynku amerykańskim wzrasta dwukrotnie.
Od momentu zmian wprowadzonych w 1998, Finlandia zdobywa najważniejsze międzynarodowe nagrody: American Graphic Design Award, Beverage World Design Award i International Brand Packaging Award. W 2003 nowy projekt butelki wychodzi spod ręki Hari Koskinena. Nowe logo marki przygotowuje nowojorska firma Wallace – Church Inc.

Broń terrorystów „koktajl Mołotowa” wynaleziony został w destylarni Altia podczas wojny fińsko-rosyjskiej.

Finlandia podbija ziemię
W 1991 poznaje ją cały świat. Tymczasem Finowie dochodzą do wniosku, że dobrze byłoby coś w Finlandii zmienić.
W wódce oczywiście, a nie w kraju. W 1994 na rynek wchodzi nowy produkt, wódka smakowa – Finlandia Cranberry. W 1999 Finlandia Lime. Później Mango i Redberry
Amerykanie piją Finlandię, ale i z zazdrością patrzą na jej sukces. Szefowie Brown-Forman proponują odkupienie interesu. Brown-Forman to jedna z najstarszych amerykańskich korporacji działających w biznesie alkoholowym od 1870. Producent i dystrybutor różnego rodzaju napojów alkoholowych z siedzibą w Louisville (Kentucky). Finom oferta nie przeszkadza. Wręcz odwrotnie. Kiedy w 2000 roku powstaje Finlandia Vodka Worldwide Ltd, dystrybutor wódki Finlandia - 55 proc. udziałów należy do Altii, a 45 proc. do Brown – Forman. W 2002 Amerykanie odkupują kolejne 35 proc. akcji, a w 2004, dopłacając 46 mln euro stają się
właścicielami całości. Finowie zastrzegają sobie jednak prawo do produkcji aż do roku 2017.
A sprzedaż rośnie. W 2003 roku eksport wódki Finlandia osiąga 15 milionów litrów. To 1,65 milionów 9-litrowych skrzynek. Głównymi
rynkami zbytu Finlandia Vodka, obok USA i Polski, są Puerto Rico, kraje skandynawskie, Kanada i Czechy. Także Finlandia Polska w 2003 uzyskuje sprzedaż w wysokości 200 mln. zł. W 2004 roku Finlandia Vodka odnotowuje 35 proc. wzrost sprzedaży słynnego trunku na całym świecie. Wiosną 2006 wchodzi na rynek nowy smak – Finlandia Grapefruit.
W 2005 Finlandia Polska zmienia nazwę na Brown-Forman Polska. We wrześniu 2006 wprowadza na rynek nowy wariant smakowy, czerwoną wódkę Redberry. Polska jest jedynym krajem na świecie, gdzie wprowadzony zostaje ten produkt. Według danych producenta, jesteśmy jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków sprzedaży tzw. wódek smakowych. Finowie mają rację. W tej branży koneserami jesteśmy od tysiąclecia.